/zdjecia/edytor/files/NIKOTYNIZM.pdf

Nikotynizm.

Jak oprzeć się namowom i nie stracić przyjaciół?
Przyczyny palenia wśród uczniów:
- imponowanie równieśnikom,
- naśladownictwo,
- negatywny wzorzec przekazywany przez dorosłych,
- niepowodzenia szkolne i równieśnicze (rekompensata braków),
- stres,
- łatwy dostęp.
Bierne palenie: ekspozycja na dym tytoniowy. Bierne palenie tytoniu stanowi
istotne zagrożenie zdrowia dzieci na całym świecie. W Polsce każdego roku
rodzi się ok. 100 tys. dzieci, których matki, będąc w ciąży, paliły tytoń. Ok.
60% małych dzieci narażonych jest na bierne palenie przez jednego lub oboje
rodziców.
Przykładowe sytuacje, w których osoba jest narażona na bierne palenie:
1. Kasia jest w domu ze starszą siostrą. W czasie nieobecności rodziców
przychodzą znajomi siostry. Jedna z jej koleżanek zaczyna palić papierosa. Gdy
Kasia zwraca jej uwagę, że u nich w domu się nie pali, dziewczyna mówi, że
nic się nie stanie, jeśli wypali jednego papierosa.
2. Piotrek jedzie samochodem z rodzicami, w pewnym momencie ojciec
chłopca zaczyna palić papierosa.
3. Marysia jest u siebie w mieszkaniu, czuje dym z papierosów, który jej
przeszkadza. Okazuje się, że na klatce schodowej jej sąsiadka pali papierosy;
gdy Marysia zwraca sąsiadce uwagę, ta odpowiada, że nie pali w domu, bo nie
chce truć swojego dziecka.
Skutki palenia:
– osłabia układ immunologiczny i zwiększa podatność na choroby,
– skraca życie palacza oraz obniża jakość życia,
– przyczynia się do powstania uzależnienia,
– sprzyja rozwojowi chorób nowotworowych (krtani, płuc, pęcherza
moczowego),
– negatywnie wpływa na układ krążenia (zawał, udar),
– negatywnie wpływa na układ oddechowy (infekcje, astma, przewlekły
skurcz oskrzeli, zapalenie płuc),
– negatywnie wpływa na układ nerwowy (zmiany nastroju, pogorszenie
pamięci, problemy z nauką),
– negatywnie wpływa na układ hormonalny.
Mechanizm działania nikotyny: receptory nikotynowe znajdują się w różnych
obszarach mózgu (kora czołowa, przedczołowa, ośrodki pamięci). Wypalenie 1
papierosa pobudza te receptory i stymuluje ośrodek przyjemności, działa
uspokajająco i wyciszajaco, poprawia chwilowo pamięć krótkotrwałą. W
dłuższym kontakcie z dymem tytoniowym mózg reaguje w odwrotny sposób:
następuje pogorszenie pamięci, drażliwość, problemy ze snem, zaburzenia
emocjonalne, depresja itd.
Jak oprzeć się namowom i nie stracić przyjaciół?
Aby nawiązywać i zachowywać poprawne relacje społeczne, radzić sobie
w sytuacjach trudnych, zaspokajać nasze potrzeby, pragnienia, spełniać
życzenia, zapobiegać niepotrzebnemu kumulowaniu emocji, można
wykorzystać umiejętność asertywnego odmawiania.
Uczenie dzieci tego typu strategii pozwala maksymalnie opóźniać (lub
eliminować) inicjację tytoniową, alkoholową, narkotykową, seksualną,
wchodzenie w grupy przestępcze itp. Asertywne odmawianie polega na
bezpośrednim, uczciwym i stanowczym wyrażeniu swojej odmowy – „nie”,
bez pretensji i usprawiedliwień. Niezbyt jasno wyrażona forma odmowy lub
nadmierne usprawiedliwianie się może bowiem zachęcać rozmówcę do
dalszego namawiania. Najlepszym argumentem jest odwołanie się do swoich
preferencji: „wolę”, „chcę”, „postanowiłem”, bez proszenia o pozwolenie czy
tłumaczenia. Czasem warto jest też uprzedzić, że nie będzie się czegoś robić,
zanim dojdzie do konieczności bezpośredniej odmowy, np. „chcę od razu
powiedzieć, że chętnie z wami porozmawiam, ale nie będę palić”.
Jedną z najczęściej stosowanych technik asertywnego zachowania,
szczególnie przydatną, gdy chcemy powiedzieć „nie” drugiej osobie jest
„zacięta płyta”. Polega ona na sformułowaniu krótkiego, precyzyjnego i
łatwego do zrozumienia stwierdzenia, a następnie na wielokrotnym
powtarzaniu go spokojnym i stanowczym tonem, np. „dziękuję, nie palę”.
Ważne jest, aby język ciała był zgodny z tym komunikatem.